Lăng vua Kiến Phúc (Bồi lăng)

Lăng vua Kiến Phúc

Lăng vua Kiến Phúc (Bồi lằng) nằm trong khuôn viên của lăng vua Tự Đức. Khu vực Bồi Lăng bao gồm lăng mộ vua Kiến Phúc, điện Chấp Khiêm và các công trình kiến trúc phối thuộc.

Lăng vua Kiến Phúc
Lăng vua Kiến Phúc

Tiểu sử vua Kiến Phúc

Vua Kiến Phúc là vị Hoàng đế thứ 7 của triều Nguyễn, con thứ ba của Kiên Thái vương Nguyễn Phúc Hồng Cai và bà Bùi Thị Thanh. Húy của vua là Nguyễn Phước Ưng Đăng, hiệu Dưỡng Thiện. Vua Kiến Phúc sinh ngày 12 tháng 02 năm 1869, lên ngôi ngày 02/12/1883, tuy nhiên tại vị được 08 tháng thì băng hà vào ngày 31/07/1884, được truy tôn miếu hiệu là: Giản Tông Nghị Hoàng đế. Kiến Phúc là vị vua yểu mệnh nhất của triều đại nhà Nguyễn, lúc băng hà chỉ mới 15 tuổi.

Vì không có con nên vua Tự Đức đã nhận ba người cháu làm con nuôi: Nguyễn Phúc Ưng Ái, Nguyễn Phúc Ưng Kỷ và Nguyễn Phúc Ưng Đăng. Ưng Đăng được vua Tự Đức truyền đem vào cung giao cho bà Học phi Nguyễn Thị Hương nuôi dạy từ lúc mới 2 tuổi. Sau khi vua Dục Đức và Hiệp Hòa đều mất, Hoàng tử Ưng Đăng được hai quan Phụ chính đại thần là Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết đưa lên ngôi lấy niên hiệu là Kiến Phúc và mọi việc trong triều đều do hai quan Phụ chính quyết định.

Lúc bấy giờ ở Bắc Kỳ lực lượng của Hoàng Kế Viêm, Trương Quang Đản đang còn phối hợp với quân nhà Thanh chống quân Pháp. Viên Khâm sứ Pháp ở Huế lấy điều đó ra trách cứ, khiến triều đình có dụ truyền cho hai viên tướng ấy phải về Kinh. Nhân nhượng như vậy, nhưng ít lâu sau quân Pháp vẫn tiến đánh và chiếm đoạt các tỉnh là Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Hóa và Tuyên Quang. Đến ngày 06 tháng 06 năm 1884, đại diện Pháp Jules Patenôtre ký tờ hòa ước mới với triều đình nhà Nguyễn, đó là Hòa ước Giáp Thân (năm 1884) công nhận sự bảo hộ của Pháp và chia nước Việt Nam ra làm 3 kỳ, đó là Nam Kỳ, Trung Kỳ và Bắc Kỳ với ba chế độ cai trị khác nhau. Trong khi đất nước gặp nhiều rối ren như vậy thì vua Kiến Phúc băng hà.

Vị trí lăng vua Kiến Phúc

Tất cả công trình của lăng vua Kiến Phúc cùng nằm trên một quả đồi, nguyên là nơi hóng mát và ngắm cảnh của vua Tự Đức. Đến năm 1884, khi vua Kiến Phúc băng hà, triều đình mới cho làm lăng này (nằm bên trái Chấp Khiêm Điện) và đưa thi hài của nhà vua đến đây an táng. Chấp Khiêm Điện vốn là nhà đọc sách của vua Tự Đức, được làm theo kiểu nhà kép “trùng lương trùng thiềm” nhưng kiểu thức rất đơn giản. Sau khi vua Tự Đức băng hà, nơi đây trở thành điện thờ bài vị vua Kiến Phúc. Phía sau Chấp Khiêm Điện là vị trí của Di Khiêm Lâu, có lối kiến trúc rất giống Minh Lâu ở lăng Minh Mạng là nơi nhà vua đến ngắm cảnh, hóng mát. Rất tiếc công trình hiện nay chỉ còn nền móng.

Lăng vua Tự Đức không chỉ là nơi chứng kiến những trăn trở của vị vua trị vì đất nước lâu nhất trong lịch sử triều đại (từ 1848 – 1883), mà còn phải chứng kiến sự kiện bi thương nhất của triều Nguyễn: khi thi hài của vua Tự Đức an táng chưa đầy một năm, ngày mồng 02 tháng 12 năm Quý Mùi (30/12/1883), triều đình lại tiếp tục chọn đất làm huyệt mộ để an táng tiếp vị vua thứ hai trong khu vực này, đó là vua Kiến Phúc, ngày mồng 01 tháng 10 nói năm 1884 (tức ngày 13 tháng 08 năm Giáp Thân) và cho tu sửa điện Chấp Khiêm làm nơi thờ tự. Cũng trong thời gian ấy, xã hội Việt Nam, triều đình Huế trải qua một giai đoạn khủng hoảng trầm trọng khi chỉ trong vòng bốn tháng từ tháng 06 đến tháng 10 năm Quý Mùi (1883) lần lượt có đến ba vị vua ngồi lên ngai vàng để rồi rơi vào kết cục bi thảm. Cũng từ đây mà trong dân gian tuyên truyền câu đối:

“Nhất giang lưỡng quốc ngôn nan thuyết

Tứ nguyệt tam vương triệu bất tường”

(Một dòng sông tồn tại hai nước, lời khó nói / Chỉ bốn tháng có đến ba vua, điểm chẳng lành).

Lăng vua Kiến Phúc
Lăng vua Kiến Phúc

Thông tin du lịch lăng vua Kiến Phúc

Lăng vua Kiến Phúc nằm nhỏ gọn trong một khu vực phía sau, bên trái của lăng mộ vua Tự Đức. Vì công trình lăng này không có gì đặc biệt nên cũng không mấy du khách biết đến. Chỉ một vài du khách muốn tìm hiểu lịch sử Huế, lịch sử các vị vua Nguyễn mới ghé đến nơi đây

Lăng vua Kiến Phúc
Lối vào Huyền cung, Bửu thành và mộ vua
Lăng vua Kiến Phúc
Mộ vua Kiến Phúc

Nếu có dịp đến tham quan lăng Tự Đức, hãy bớt chút thời gian để viếng thăm quan khu lăng này. Thắp một nén nhang tưởng nhớ vị vua xấu số của triều Nguyễn.

>>> Xem thêm: Tìm hiểu lịch sử các khu lăng mộ của các vua triều Nguyễn

Nguồn: THUYẾT MINH CÁC ĐIỂM THAM QUAN THỪA THIÊN HUẾ – SỞ DU LỊCH THỪA THIÊN HUẾ

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *